Sjakkie de Hulster: 'Met cichorei verdien ik een prima boterham'

Je kunt Sjakkie de Hulster zonder overdrijven een ervaren cichoreiteler noemen. De akkerbouwer in het Zeeuwse Biervliet verbouwt de inulinehoudende wortels al sinds 2003. Hij leerde het cichoreigewas kennen toen hij nog werkte bij een collega-akkerbouwer. 'Die boer vertelde dat hij er meer mee verdiende dan met suikerbieten. En ik wist wat ik van de teelt kon verwachten. Dus toen ik zelf boer werd, heb ik cichorei in mijn bouwplan opgenomen.'

Er zijn volgens De Hulster weinig financiële drempels om met de teelt te beginnen. 'Je hebt er geen speciale machines voor nodig en ook geen bewaarplaats. Maar de teelt zelf is wel uitdagend. Ik kom nog steeds bijna jaarlijks verbeterpunten tegen. Maar dat vind ik juist leuk. Ik hou wel van een beetje uitdaging.'

Tijd en prioriteit

Vooral in het voorjaar vraagt cichorei de nodige tijd en aandacht. De Hulster: 'De periode van zaai en opkomst en daarna de onkruidbestrijding is cruciaal. Als je die goed doorkomt, is de race al half gelopen. Maar dat lukt alleen als je het gewas voldoende tijd en prioriteit geeft.' Cichorei heeft geen sterke kiemplant en wordt daarom gezaaid op 0,5 tot 1 centimeter diepte en op grond met maximaal 30 procent afslibbaarheid.

Het maken van zo'n ondiep en toch goed gesloten zaaibed begint bij De Hulster al in het najaar. 'Ik heb een snedemixer op mijn ploeg gemonteerd', vertelt de akkerbouwer. 'Dan begin je al met vlakker ploegwerk. En in het voorjaar maak ik een vals zaaibed met de sneleg. Twee weken later leg ik in een tweede werkgang het zaaibed klaar. Mijn ervaring is dat een ondiep zaaibed maken het beste gaat met de sneleg.'

Voor een vlotte kieming is een bodemtemperatuur van minimaal 10 graden een vereiste. En net als veel andere zaaigewassen kan cichorei last krijgen van korstvorming. Om dat probleem te tackelen, bouwde De Hulster zelf een korstenbreker waarin de getande tasterwielen van een oude bietenrooier de hoofdrol spelen.

Plant niet remmen

Bij de onkruidbestrijding vaart de Zeeuws-Vlaamse akkerbouwer een geheel eigen koers. Waar veel collega-telers toch vooral leunen op chemie, is De Hulster in de loop der jaren vrijwel helemaal omgeschakeld naar mechanische onkruidbestrijding. 'Ik gebruik alleen een bodemherbicide direct na zaai', bevestigt de ondernemer. 'Ik wil het cichoreiplantje na opkomst zo weinig mogelijk remmen. Maar die bodemherbicide heb je wel nodig totdat je mechanisch aan de slag kunt.'

Zodra de cichorei in het tweebladstadium zit, begint De Hulster met wiedeggen. 'In 2021 heb ik dat voor het eerst geprobeerd met een geleende machine. Dat beviel zo goed dat ik er nu zelf een heb gekocht.'

Schoffelen deed De Hulster al langer in de cichorei, meestal twee keer per seizoen. 'En er gaat circa tien uur per hectare handwerk zitten in de onkruidbestrijding', vult Bart van den Dries aan. Namens coöperatie CZAV begeleidt hij de cichoreiteelt bij De Hulster. CZAV vult in de regio ook het cichoreiagentschap in.

Concurrerend met suikerbieten

Naast plezier en uitdaging in de teelt is ook het rendement van essentieel belang. 'Bij mij is de cichorei concurrerend met de suikerbietenteelt en flink beter dan wintertarwe', stelt de akkerbouwer. Van den Dries rekent voor: 'Cichorei geeft bij De Hulster met de prijs van 2023 een bruto-opbrengst van 50 ton à 100 euro. Bij de bieten rekenen we met 100 ton à 50 euro en de teeltkosten liggen nagenoeg gelijk op zo'n 2.500 euro per hectare.'

De akkerbouwer voegt nog toe dat cichorei na de uitdagende eerste weken een vrij makkelijk gewas is. 'Het gewas wortelt diep en droogte is niet snel een probleem. En cichorei heeft hoegenaamd geen last van insecten of schimmels. Ik spuit er in ieder geval niet tegen. Wel spuit ik calcium om de plant weerbaarder te maken.' CZAV rekent in de saldoberekening wel met 50 euro per hectare voor schimmelbestrijding.

Blijven leren en vernieuwen

De Hulster ervaart de cichoreiteelt bepaald niet als een voorspelbare bezigheid, maar dat maakt het voor hem juist aantrekkelijk. 'Ik leer nog elk seizoen dingen bij en er zijn allerlei interessante vernieuwingen geweest. Ik weet nu bijvoorbeeld dat suikerbiet geen goede voorvrucht is, maar wintertarwe wel. Er zijn nieuwe rassen gekomen, zelfs met resistenties tegen herbiciden.'

Daarnaast wordt geëxperimenteerd met geprimed zaad en heeft De Hulster goede ervaringen opgedaan met het afdekken van de hoop met vliesdoek. 'Daar verdien ik 170 euro per hectare mee. Het zijn allemaal zaken die de teelt en het saldo ten goede komen.'

Ook Van den Dries is positief gestemd over de cichoreiteelt. 'Je doet het er niet zomaar even bij. Je moet alert zijn en secuur. Maar dan krijg je, zeker met de verhoogde uitbetalingsprijs, wel loon naar werken.'